U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 8 listopada 2002 r.
w sprawie ustanowienia Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych

Dynamika wzrostu liczby zachorowań na choroby nowotworowe w Polsce należy do najwyższych w Europie. Choroby nowotworowe są obecnie przyczyną około 20% zgonów, w tym około 40% zgonów kobiet i 30% zgonów mężczyzn w wieku 45-65 lat. Pomimo że obecny stan wiedzy medycznej umożliwia rozpoznanie 70% nowotworów w okresie, kiedy nie doszło jeszcze do przerzutów odległych, wyleczenie lub pięcioletnie przeżycie uzyskuje się tylko u 30% chorych.

W opinii Senatu Rzeczypospolitej Polskiej sytuacja ta jest głęboko niepokojąca i powinna spowodować zintensyfikowanie wieloresortowych działań zmierzających do znacznego ograniczenia liczby zachorowań i zgonów na choroby nowotworowe w latach 2002-2012. W okresie najbliższych dziesięciu lat odsetek chorych, u których uzyskuje się wyleczenie lub pięcioletni okres przeżycia powinien zwiększyć się do około 40%, co odpowiada obecnym standardom europejskim.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się do publicznych i komercyjnych środków masowego przekazu z apelem o zwiększenie aktywności w popularyzowaniu w naszym społeczeństwie zdrowego stylu życia sprzyjającego zmniejszeniu liczby zachorowań na choroby nowotworowe. Zwracamy się do Ministra Środowiska o skuteczniejsze eliminowanie czynników rakotwórczych związanych ze skażeniem środowiska naturalnego. Zwracamy się do Ministra Edukacji Narodowej i Sportu o zwiększenie aktywności nauczycieli w szkołach ponadpodstawowych w upowszechnianiu wiedzy o przyczynach chorób nowotworowych, ze szczególnym uwzględnieniem skutków palenia tytoniu i lekceważenia zasad zdrowego żywienia. Zwracamy się do organizacji pozarządowych oraz samorządów gmin, powiatów i województw, a także instytucji ubezpieczeniowych z apelem o wspieranie wieloresortowych działań na rzecz zwiększenia skuteczności profilaktyki, diagnostyki, leczenia i rehabilitacji w zakresie chorób nowotworowych w naszym kraju.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej przyjmuje do wiadomości opinie przedstawicieli Centrum Onkologii - Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie oraz Polskiej Unii Onkologii, wyrażone na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia w dniu 28 maja 2002 roku. Stoimy na stanowisku, że w Polsce jest zbyt niski odsetek wczesnych rozpoznań nowotworów złośliwych wskutek m.in. niedostatecznego przygotowania lekarzy rodzinnych i głównych specjalności oraz niewystarczającego upowszechniania metod wczesnego rozpoznawania. Pomimo poprawy, która nastąpiła po zakupach interwencyjnych w latach 1996, 1997 i 2002 - ośrodki onkologiczne nie dysponują wystarczającą ilością urządzeń do nowoczesnej radioterapii, a w większości regionów kraju dostępność do tej metody leczenia jest nadal ograniczona. Długie oczekiwanie na podjęcie leczenia napromieniowaniem często krytycznie obniża jego skuteczność. Konieczne są uzupełnienia oraz wymiana wyeksploatowanych urządzeń do radioterapii oraz uporządkowanie procedur leczenia napromieniowaniem. Leczenie skojarzone, które prowadzi do bardzo znacznej poprawy wyników u około 30% chorych stosowane jest w Polsce zaledwie u 50% z tych, u których istnieją wskazania do takiego leczenia, nie tylko z powodu braku środków na zakup aparatury i leków, lecz także ze względu na brak, uzgodnionych w skali kraju, uaktualnianych standardów i nie zawsze prawidłową gospodarkę lekami. W okresie realizacji Rządowego Programu Badawczo-Rozwojowego w latach 1976-1990 powstało wiele kompetentnych zespołów badawczych, przygotowanych do prowadzenia wyselekcjonowanych badań, sprzyjających zwalczaniu chorób nowotworowych w naszym kraju.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej uznaje potrzebę opracowania Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, uwzględniającego zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia, Międzynarodowej Unii Walki z Rakiem oraz doświadczenia krajowe. Zwracamy się do Ministra Zdrowia z wnioskiem o niezwłoczne podjęcie prac nad tym programem. Program powinien zapewnić znaczną poprawę dostępności metod wczesnego rozpoznawania, optymalną alokację środków na modernizację diagnostyki i terapii nowotworowej, znaczne zwiększenie odsetka chorych leczonych metodami skojarzonymi i napromieniowaniem - głównie w sieci wojewódzkich centrów onkologicznych, w Centrum Onkologii i w akademiach medycznych. Program powinien być finansowany z budżetu państwa i wspierany przez samorządy oraz organizacje pozarządowe. Zwracamy się do Ministra Finansów o zapewnienie środków na jego realizację.

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

WICEMARSZAŁEK SENATU
Kazimierz KUTZ